این افراد که بودند و در تاریخ باید از آنها به چه یاد کنیم ؟
برای من همیشه این پرسش وجود داشت , که آیا در اواخر دوره قاجار و در هنگام استقرار مشروطه , واقعا در ایران قحط الرجال بوده و ایران دارای افراد تحصیلکرده و سیاستمدار و مدیر و مدبر و میهن پرست و شجاع نبوده که سربازی یا قزاقی که دارای تحصیلات عالیه نبوده و در فرنگ درس نخوانده و شهرتی هم نداشته و دارای قوم و خویش صاحب نفوذ و درباری هم نبوده تنها به یمن سبیل چخماقی و زور و بازو و قد و هیکلش و با قلدری به پادشاهی برسد و تاج بر سر بگذارد ؟
چطور کشوری که دارای اولین مجلس شورای ملی در آسیا بود , نمایندگان باسواد و فرنگ رفته و اشراف و روشنفکر آن مجلس راضی شدند که سروری یک سرباز بیسواد را بر خود بپذیرند تا او (( حکم میکنم )) بگوید و آنها دم زنان و تعظیم کنان , بله سرورم بگویند و از او اطاعت کنند ؟
اگر بخواهیم پادشاهی رضا شاه را هم کار انگلیسیها بدانیم , بودند بسیار کسانی که بطور حاشا و علنی از دست نشاندگی و سرسپردگی خودشان به انگلیس با افتخار یاد میکردند و از دولت انگلیس مستمری دریافت مینمودند مانند نصرت فیروز و حسن وثوق و دیگر دوله ها و سلطنه ها بگیر , تا آخوند ها و بست نشینان و دیگ شوران و کاسه لیسان سفارت بریتانیای کبیر ...
پس گلچینی از افراد سرشناس و متولدین سال ١٢٥٠ تا ١٢٧٠ شمسی که در زمان کودتای رضا خان و سید ضیاء در بهترین و کاملترین دوره سنی خودشان یعنی از سن ٣٠ سالگی و سری پر شر و شور تا سن پنجاه سالگی که زمان پختگی و افتادگی انسان میباشد از این رجال و دولتمردان قبل و در حین خدمت رضا شاه و حتی بعد از سلطنت و در دوران حکومت پسرش محمد رضا شاه را لیست کردم .
و خوب است که بدانیم این افراد اکثرا از خانواده های سرشناس و متمول و تقریبا همه آنها فرنگ رفته و تحصیلکرده دانشگاه های انگلیس و روس و فرانسه بودند...!
پس بجاست مخالفین رضا شاه وآن کسانیکه معتقدند او دست نشانده بوده یا اورا ستمگر و مستبد میدانند تصور میکردند و میکنند ؛ یا افراد نامبرده را مسبب شکست مشروطه و بنیانگزار دیکتاتوری و یاوران استبداد رضا شاهی بدانند و یا باید این افراد را مشتی ترسو و خائن و وطنفروش بدانند که با خفت و ذلت و زبونی و پستی سروری و آقائی یک سرباز یتیم و گمنام را از ترس جان بر خود خریدند و گردن به خدمت به او نهادند و به مشروطه و آزادی و کشورشان خیانت کردند !!
[[ لیست سیاستمداران و دولتمردان و رهبران و آزادیخواهان و رجال متولد ١٢٥٠ تا ١٢٧٠ , دقت داشته باشید که خود رضا شاه متولد ١٢٥٦ بوده ... ]]
(( تمام اسامی و توضیحات مربوط به افراد زیر از ویکیپدیا برداشت شده است))
رضاقلی هدایت (۱۲۵۰-۱۳۲۴) رئیس دارالفنون و وزیر، فرزند جعفرقلی نیرالملک.او از سال ۱۳۳۳ هـ.ق ریاست دارالفنون را برعهده داشت. در کابینه دوم حسن پیرنیا (۱۲۹۹) وزیر پست و تلگراف و در کابینه سید ضیاءالدین طباطبایی و کابینه سوم حسن پیرنیا وزیر معارف و اوقاف بود. او همچنین عضو مؤسس حزب اراده ملی و سال‌ها دبیر شورای عالی حزب بود.
سردار منتخب
حبیب‌الله میرزا (۱۲۵۰-۱۳۲۱ هـ ش) فرزند جهانگیر میرزا (نوه فتحعلی شاه قاجار) بود.
او در تهران متولد شد. پس از طی تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه قزاقخانه شد و به درجه امیرتومانی و سرادری رسید و از احمدشاه لقب «سردار منتخب» دریافت کرد.. در تشکیل قشون جدید، رضا خان او را به خدمت دعوت کرد و با درجه امیرلشکری به ریاست اداره سررشته داری (دفترداری) و مباشرت (کارپردازی) قشون گماشت. جهانبانی در مراسم تاج‌گذاری رضا شاه در شمار ملتزمان شاه و حامل کمان نادری بود.
حسنعلی کمال هدایت (۱۲٥۰-۱۳۳۵) ملقب به نصرالملک سیاستمدار و فرزند حسین‌قلی مخبرالدوله بود.در پاریس در رشته حقوق تحصیل کرد. پس از بازگشت به ایران وارد وزارت امور خارجه شد. در انتخابات دوره اول مجلس شورای ملی از طرف اعیان به وکالت رسید.
حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالملک و بعد مشیرالدوله (زاده ۱۲۵۱ در تبریز - درگذشته ۲۹ آبان ۱۳۱۴ ش در تهران) سیاستمدار، حقوقدان و تاریخ‌نگار ایرانی، و نخست‌وزیر ایران در اواخر عهد قاجار بود.
علی‌اصغر نفیسی ملقب به مودب‌الدوله (زاده ۱۲۵۱ خورشیدی خیابان چراغ‌برق تهران - درگذشته ۴ تیر ۱۳۲۸ تهران) استاد مدرسه طب دارالفنون، نخستین وزیر بهداری (صحیه و خیرات عمومی) ایران در کابینه کودتای سوم اسفند بود.
حسن وثوق (وثوق‌الدوله) (۱۲۵۲ ش - بهمن ۱۳۲۹) چند دوره نخست‌وزیر ایران بود. وی برادر احمد قوام (قوام‌السلطنه) بود.او در دوره دوم نخست وزیری‌اش (مرداد ۱۲۹۷ تا تیر ۱۲۹۹) پس از ۹ ماه مذاکرات محرمانه با انگلیسیها و دریافت ۲۰۰ هزار تومان رشوه ناگهان در ۱۸ مرداد ۱۲۹۸ طی اعلامیه‌ای خبر از انعقاد قراردادی فی‌مابین انگلیس و ایران معروف به قرارداد ۱۹۱۹ داد. بر اساس این قرارداد تمامی امورات کشوری و لشکری ایران زیر نظر مستشاران انگلیسی و با مجوز آنان صورت می‌گرفت.
حسین پیرنیا ملقب به مؤتمن‌الملک (۱۲۵۳ه. ش - ۱۳۲۶ه. ش)، دولتمرد اواخر دورهٔ قاجاریه، رئیس مجلس شورای ملی در دوره چهارم، نماینده ۶ دوره مجلس شورای ملی، و برادر حسن پیرنیا.در مدرسهٔ حقوق پاریس ادامهٔ تحصیل داد. پس از بازگشت به ایران به خدمت وزارت امور خارجه درآمد و در ۱۳۱۷، که مدرسهٔ علوم سیاسی دایر گردید .
حسین سمیعی معروف به ادیب‌السلطنه، ١٣٥٣دولتمرد، وکیل مجلس، سناتور و ادیب رشتی اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی. او ریاست فرهنگستان ایران را برعهده داشت.
میرزا جهانگیرخان متولد ١٢٥٠ , معروف به جهانگیرخان شیرازی یا جهانگیرخان صور اسرافیل روزنامه نگار دوره مشروطیت ایران.
محمدعلی فروغی (۱۳۲۱ - ۱۲۵۴ ش) سرشناس به ذُکاءالملک، روشنفکر، مترجم، ادیب و سخن‌شناس، فلسفه‌نگار، روزنامه‌نگار، سیاستمدار، دیپلمات، نماینده مجلس، وزیر و نخست‌وزیر ایران بود. فروغی هم از فراماسونهای ایران شد.[۶۲]وی در ۱۲۸۶ شمسی در ۳۲ سالگی از بنیانگذاران لژ بیداری ایران بود و به مقام استاد اعظم با عنوان خاص چراغدار نائل شد اختلاف فروغی با مصدق و مدرس می‌گوید.
محمود آیرم (۱۲۵۵-۱۳۱۲ تهران) از افسران ارشد بریگاد قزاق و در ایران بود.او مدارس نظامی ایران و روسیه را طی کرد. او اولین افسر ایرانی است که با درجه‌ی سرتیپی به ریاست ستاد قزاقخانه رسید.
سیدحسن تقی‌زاده (۱۲۵۶ تبریز - ۱۳۴۸ تهران)، از رهبران انقلاب مشروطیت، از رجال سیاسی بحث‌انگیز معاصر و از شخصیت های علمی و فرهنگی ایران معاصر، در زمره کسانی است که جمعی به شدت هوادار و موافق، و مخالفانی از طیف‌های گوناگون دارد. وی مدتی رئیس مجلس سنای ایران بود.
میرزا محمدخان قزوینی (زاده ۱۱ فروردین ۱۲۵۶ خورشیدی - درگذشته ۶ خرداد ۱۳۲۸ خورشیدی)، معروف به علامه قزوینی، ادیب و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران بود.
علامه علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۷ تهران - ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران)، ادیب، لغت‌شناس، سیاستمدار و شاعر ایرانی و نیز مؤلف و بنیان‌گذار لغت‌نامه دهخدا بود.هم از تهران و هم از کرمان (به نشانهٔ حق‌شناسی مردم این ایالت از بابت مقالات صوراسرافیل) به نمایندگی مجلس انتخاب شد. دهخدا در سال‌های نهضت ملی شدن نفت به رهبری دکتر محمد مصدق، پشتیبان جدی او بود. در ماه‌های پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شایعه تشکیل شورای سلطنت و ریاست شورای دهخدا (در صورت پیروزی نهضت و اعلام جمهوری) بر سر زبان‌ها افتاد.
یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک‌خان جنگلی (۱۲۵۷ - ۱۱ آذر ۱۳۰۰ هجری خورشیدی) مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل بود که در اعتراض به نقض تمامیت ارضی و استقلال ایران از سوی بیگانگان بعد از مشروطه قیام کرد.پس از ملاقات با نماینده شوروی در انزلی، مسیر جدیدی را دنبال می‌کند و این مقدمه‌ای بر تشکیل کمیته انقلاب و برقراری حکومت جمهوری می‌شود. هرچند تاریخ نشان داد که روحیات میرزا با افکار کمونیستی همساز بود و میرزا توانست با آنها کنار بیاید.در همین راستا در روز یکشنبه ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ قوای جنگل با انتشار بیانیه‌ای تشکیل کمیته انقلاب ایران و تأسیس حکومت جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران را اعلام نمود .
ابوالقاسم عارف قزوینی (۱۲۵۹ - ۱ بهمن ۱۳۱۲)، شاعر و تصنیف‌ساز ایرانی بود.عارف نیز با غزلهای خود به موفقیت مشروطیت کمک کرد!!
شیخ محمد خیابانی (۱۲۵۹ ش. ۱۲۹۷ / ه. ق. - ۱۲۹۹ ش. / ۱۳۳۸ ه. ق.) از روحانیون آزادی‌خواه تبریز در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. خیابانی از فعالان سیاسی در دوره انقلاب مشروطه ایران بود. او در مجلس دوم به وکالت رسید و بعد از دورهٔ دوم ودر حین جنگ جهانی اول به تبریز رفت و قیام نمود و اقدام به تشکیل دولت آزادیستان نمود!
محمد ساعد مراغه‌ای (۸ اردیبهشت ۱۲۶۰، تفلیس یا مراغه - ۱۰ آبان ۱۳۵۲، تهران)، ملقب به ساعدالوزراء سیاستمدار ایرانی و دو دوره نخست‌وزیر ایران در زمان پهلوی دوم بود.
محمود جم (۱۲۵۹ در تبریز - ۱۹ مرداد ۱۳۴۸ در تهران)، دولتمرد ایرانی از اواخر دوران قاجار و نخست‌وزیر ایران در دورهٔ رضاشاه پهلوی بود.
حسین دادگر ملقب به عدل‌الملک در سال ۱۲۶۰ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. ابتدا کار خود را در وزارت دادگستری آغاز کرد و بر اثر ارتباط صمیمانه با سیدضیاءالدین طباطبایی در کابینه وی به سمت معاون نخست وزیر برگزیده شد. چند سال بعد در کابینه محمدعلی فروغی به مقام وزیر کشور رسید.
محمد مصدق (۲۹ اردیبهشت یا ۲۶ خرداد ۱۲۶۱ - ۱۴ اسفند ۱۳۴۵)[۱][۲] سیاستمدار، دولتمرد، نمایندهٔ چند دوره مجلس شورای ملی، و نخست‌وزیر ایران در سال‌های ۱۳۳۰ (۲۸ آوریل ۱۹۵۱) تا ۱۳۳۲ (۱۹ اوت ۱۹۵۳) بود. او پس از قتل سپهبد حاج‌علی رزم‌آرا به نخست وزیری رسید.وی رهبر ملی شدن صنعت نفت ایران شناخته می‌شود،.
سید مصطفی عدل ملقب منصورالسلطنه (۱۲۶۱ در محلهٔ انگج تبریز - ۱۳۲۹ در تهران)حقوقدان و سیاستمدار ایرانی بود. وی از اولین اساتید حقوق ایران بود که در پی‌ریزی دادگستری نوین ایران در دوران رضاشاه از جمله تدوین قانون تجارت و قانون مجازات عمومی نقش مهمی را ایفا کرده و دو بار وزیر فرهنگ و دو بار وزیر دادگستری (عدلیه) در دوره پهلوی اول بود و همینطور ریاست صدمین دوره اجلاسیه شورای جامعه ملل را نیز عهده دار شد.
عبدالحسین تیمورتاش (زاده ۱۲۶۲ برابر با ۱۸۸۳ میلادی در بجنورد - درگذشته ۹ مهر ۱۳۱۲ برابر با ۳ اکتبر ۱۹۳۳ در تهران)، ملقب به سردار معززالملک و سردار معظم خراسانی، دولتمرد ایرانی دوره‌های قاجار و پهلوی بود. تیمورتاش از کسانی بود که در برانداختن قاجارها و برآوردن پهلوی‌ها کوشش بسیار کرد. در دوره رضاشاه نخستین وزیر دربار بود و نقش مهمی در سیاست خارجی ایران بازی کرد.
احمد بهمنیار، (۱۲۶۲–۱۳۳۴) روزنامه‌نگار، شاعر، محقق ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان ایران بود.از پیشگامان جنبش مشروطیت به‌شمار می‌رفت .
سپهبد احمد امیراحمدی (۱۲۶۳ - ۱۳۴۴ ش) نخستین سپهبد ایران در دوره رضاشاه بود. او از عوامل موثر در کودتای سوم اسفند بود و در طول حیات خود هشت بار وزیر جنگ، دو مرتبه وزیر کشور، پنج نوبت فرماندار نظامی تهران، دو بار فرمانده کل ژاندارمری و سال ها فرمانده لشکرهای لرستان و آذربایجان و ۱۶ سال عضو مجلس سنا بوده‌است.
رجبعلی منصور (۱۳۵۳ تفرش[نیازمند منبع] -۱۲۶۵)، ملقب به منصورالملک، سیاستمدار و دو دوره نخست‌وزیر ایران بود.
فیروز میرزا نصرت‌الدوله (۱۲۶۴، تهران - ۱۳۱۶، سمنان) فرزند شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرما و عزت‌الدوله دختر مظفرالدین شاه بود. وی در بیروت تحصیل کرد و از نوجوانی به کار سیاست پرداخت. او در جریان انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ وزیر امور خارجهٔ کابینهٔ وثوق الدوله و یکی از سه امضاکنندهٔ قرارداد بود. با برآمدن رضاخان به او نزدیک شد و مدتی در حکومت رضاشاه وزیر بود.
محمدتقی بهار، ملقب به ملک‌الشعرا،١٢٦٥ شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار و سیاستمدار معاصر ایرانی بود.در مجلس پنجم بهار در صف مخالفان جمهوری رضاخانی جای گزید و معتقد بود که موافقت سردارسپه با جمهوری، اسباب تردید مردم شده‌است و مردم نتیجه چنین جمهوری را دیکتاتوری رضاخان می‌بینند. بعدها بهار در این دوره خطر مخالفت با سردار سپه را دریافت و اشعاری ظاهراً در تحسین جمهوری سرود. در پایان دورهٔ ششم مجلس، با استقرار سلطنت رضاشاه، دیگر زمینه‌ای برای فعالیت سیاسی بهار وجود نداشت و او هوشمندانه از سیاست کناره گرفت.
اسماعیل آقا سیمیتکۆ یا اسماعیل آقا شکاک معروف به سمکو شکاک ١٢٦٦یکی از رهبران ایل شکاک در منطقه مرزی ایران و ترکیه بود. او با دولتهای روسیه، انگلستان، ترکیه و آلمان ارتباط نزدیک داشت. بارها در اواخر دوره قاجار و اوایل دورهٔ پهلوی با قوای دولتی زد و خورد کرد. وی علیه حکومت مرکزی رضاشاه پهلوی قیام نمود.
سید ضیاءالدین طباطبایی (تولد ۱۲۶۷ شیراز - درگذشته ۷ شهریور ۱۳۴۸ تهران) سیاستمدار ایرانی، شهردار تهران بین سال های ۱۳۰۰-۱۳۰۲ و نخست وزیر ایران در زمان احمدشاه قاجار، آخرین شاه دودمان قاجار بود. در کودتای ۱۲۹۹ همراه با رضاخان شرکت داشت و رئیس‌الوزرای ایران شد تا ۱۴ خرداد ۱۳۰۰ در این مقام بود و دوبار کابینه تشکیل داد.
سید ابوالحسن حائری‌زاده (۱۳۵۱–۱۲۶۷)، از سیاستمداران دوران مشروطه و نمایندهٔ مجلس شورای ملی از شهرستان‌های یزد، سبزوار و تهران بود.وی همچنین یکی از مؤسسان حزب دموکرات ایران به همراه قوام السلطنه بود.
میرزا محمد فرخی یزدی (تاج الشعرا) (۱۲۶۸ یزد - ۲۵ مهر ۱۳۱۸) شاعر و روزنامه‌نگار آزادی‌خواه و دموکرات صدر مشروطیت است. وی سردبیر نشریات حزب کمونیست ایران از جمله روزنامه طوفان بود. او همچنین نماینده مردم یزد در دوره هفتم مجلس شورای ملی بود و در زندان قصر کشته شد.
خدیجه افضل وزیری. (۱۲۶۸ - ۱۳۵۹) فعال حقوق زنان و روزنامه‌نگار ایرانی.
سید احمد حکم‌آبادی که بعدها نام خانوادگی کَسرَوی را برگزید، تاریخ‌نگار، زبان‌شناس، پژوهشگر، حقوقدان و اندیشمند ایرانی بود .وی تا آغاز نخست‌وزیری سردارسپه (رضا شاه پهلوی آینده) در آنجا بود. در این زمان معاضدالسلطنه وزیر عدلیه شده‌بود، وی کسروی را به تهران خواست و بدو پیشنهاد رفتن به خوزستان -که در آن زمان گرفتار شیخ خزعل بود- را داد. کسروی نیز شرط‌هایی برای پذیرش خوزستان به میان گذاشت که چون پذیرفته شد کسروی هم پذیرفت که به خوزستان راهی شود. پیش از رفتن برای نخستین بار بود که با رضاخان سردارسپه دیدار کرد. سردارسپه به کسروی سپرد که عدلیه‌ای برپا کند که از عدلیه انگلیس در آن سوی اروندرود برتری‌گیرد.
مرتضی‌قلی بیات ملقب به سهام‌السلطان (۱۲۶۹ - ۱۳۳۷) سیاستمدار، وزیر، وزیر مشاور و مدتی نخست‌وزیر ایران بود.
رضا حکمت ملقب به سردار فاخر (۱۲۶۹ تهران - ۱۳۵۶ تهران) سیاست مدار دوره قاجار و پهلوی، پنج دوره رییس مجلس شورای ملی و برای مدت کوتاهی نخست وزیر ایران بود.
کلنل محمدتقی خان پسیان (۱۲۷۰ تبریز - ۱۳۰۰ ش قوچان) از نظامیان اواخر دورهٔ قاجاریه و اولین ایرانی بود که دوره آموزش خلبانی دید.کشمکش میان کلنل و قوام شروع شد. قوام‌السلطنه نجدالسلطنه را به حکومت خراسان گمارد. اما کلنل که از حکومت قوام‌السلطنه بیمناک شده بود به فکر طغیان افتاد و مصمم گردید که خود زمام امور خراسان را در دست بگیرد. او نیز مستقلاً به حکومت پرداخت و حتی حزب ملی به کمک او در خراسان تشکیل شد.
ابوالحسن فروغی (۱۲۷۰ در تهران - ۱۳۳۸ در تهران) ادیب، فیلسوف و سیاستمدار ایرانی‌ست. او فرزند محمدحسین فروغی و برادر محمدعلی فروغی است. فروغی از مؤسسین مدرسه عالی دارالمعلمین بود.
عبدالقدیر آزاد (۱۲۷۰[۱] یا ۱۲۷۲[۲] هجری خورشیدی در سبزوار – ۱۳۵۲) روزنامه‌نگار، سیاستمدار، نمایندهٔ مجلس شورای ملی و از اعضای گروه اپوزیسیون بود.
برای من همیشه این پرسش وجود داشت , که آیا در اواخر دوره قاجار و در هنگام استقرار مشروطه , واقعا در ایران قحط الرجال بوده و ایران دارای افراد تحصیلکرده و سیاستمدار و مدیر و مدبر و میهن پرست و شجاع نبوده که سربازی یا قزاقی که دارای تحصیلات عالیه نبوده و در فرنگ درس نخوانده و شهرتی هم نداشته و دارای قوم و خویش صاحب نفوذ و درباری هم نبوده تنها به یمن سبیل چخماقی و زور و بازو و قد و هیکلش و با قلدری به پادشاهی برسد و تاج بر سر بگذارد ؟
چطور کشوری که دارای اولین مجلس شورای ملی در آسیا بود , نمایندگان باسواد و فرنگ رفته و اشراف و روشنفکر آن مجلس راضی شدند که سروری یک سرباز بیسواد را بر خود بپذیرند تا او (( حکم میکنم )) بگوید و آنها دم زنان و تعظیم کنان , بله سرورم بگویند و از او اطاعت کنند ؟
اگر بخواهیم پادشاهی رضا شاه را هم کار انگلیسیها بدانیم , بودند بسیار کسانی که بطور حاشا و علنی از دست نشاندگی و سرسپردگی خودشان به انگلیس با افتخار یاد میکردند و از دولت انگلیس مستمری دریافت مینمودند مانند نصرت فیروز و حسن وثوق و دیگر دوله ها و سلطنه ها بگیر , تا آخوند ها و بست نشینان و دیگ شوران و کاسه لیسان سفارت بریتانیای کبیر ...
پس گلچینی از افراد سرشناس و متولدین سال ١٢٥٠ تا ١٢٧٠ شمسی که در زمان کودتای رضا خان و سید ضیاء در بهترین و کاملترین دوره سنی خودشان یعنی از سن ٣٠ سالگی و سری پر شر و شور تا سن پنجاه سالگی که زمان پختگی و افتادگی انسان میباشد از این رجال و دولتمردان قبل و در حین خدمت رضا شاه و حتی بعد از سلطنت و در دوران حکومت پسرش محمد رضا شاه را لیست کردم .
و خوب است که بدانیم این افراد اکثرا از خانواده های سرشناس و متمول و تقریبا همه آنها فرنگ رفته و تحصیلکرده دانشگاه های انگلیس و روس و فرانسه بودند...!
پس بجاست مخالفین رضا شاه وآن کسانیکه معتقدند او دست نشانده بوده یا اورا ستمگر و مستبد میدانند تصور میکردند و میکنند ؛ یا افراد نامبرده را مسبب شکست مشروطه و بنیانگزار دیکتاتوری و یاوران استبداد رضا شاهی بدانند و یا باید این افراد را مشتی ترسو و خائن و وطنفروش بدانند که با خفت و ذلت و زبونی و پستی سروری و آقائی یک سرباز یتیم و گمنام را از ترس جان بر خود خریدند و گردن به خدمت به او نهادند و به مشروطه و آزادی و کشورشان خیانت کردند !!
[[ لیست سیاستمداران و دولتمردان و رهبران و آزادیخواهان و رجال متولد ١٢٥٠ تا ١٢٧٠ , دقت داشته باشید که خود رضا شاه متولد ١٢٥٦ بوده ... ]]
(( تمام اسامی و توضیحات مربوط به افراد زیر از ویکیپدیا برداشت شده است))
رضاقلی هدایت (۱۲۵۰-۱۳۲۴) رئیس دارالفنون و وزیر، فرزند جعفرقلی نیرالملک.او از سال ۱۳۳۳ هـ.ق ریاست دارالفنون را برعهده داشت. در کابینه دوم حسن پیرنیا (۱۲۹۹) وزیر پست و تلگراف و در کابینه سید ضیاءالدین طباطبایی و کابینه سوم حسن پیرنیا وزیر معارف و اوقاف بود. او همچنین عضو مؤسس حزب اراده ملی و سال‌ها دبیر شورای عالی حزب بود.
سردار منتخب
حبیب‌الله میرزا (۱۲۵۰-۱۳۲۱ هـ ش) فرزند جهانگیر میرزا (نوه فتحعلی شاه قاجار) بود.
او در تهران متولد شد. پس از طی تحصیلات مقدماتی وارد مدرسه قزاقخانه شد و به درجه امیرتومانی و سرادری رسید و از احمدشاه لقب «سردار منتخب» دریافت کرد.. در تشکیل قشون جدید، رضا خان او را به خدمت دعوت کرد و با درجه امیرلشکری به ریاست اداره سررشته داری (دفترداری) و مباشرت (کارپردازی) قشون گماشت. جهانبانی در مراسم تاج‌گذاری رضا شاه در شمار ملتزمان شاه و حامل کمان نادری بود.
حسنعلی کمال هدایت (۱۲٥۰-۱۳۳۵) ملقب به نصرالملک سیاستمدار و فرزند حسین‌قلی مخبرالدوله بود.در پاریس در رشته حقوق تحصیل کرد. پس از بازگشت به ایران وارد وزارت امور خارجه شد. در انتخابات دوره اول مجلس شورای ملی از طرف اعیان به وکالت رسید.
حسن پیرنیا، ملقب به مشیرالملک و بعد مشیرالدوله (زاده ۱۲۵۱ در تبریز - درگذشته ۲۹ آبان ۱۳۱۴ ش در تهران) سیاستمدار، حقوقدان و تاریخ‌نگار ایرانی، و نخست‌وزیر ایران در اواخر عهد قاجار بود.
علی‌اصغر نفیسی ملقب به مودب‌الدوله (زاده ۱۲۵۱ خورشیدی خیابان چراغ‌برق تهران - درگذشته ۴ تیر ۱۳۲۸ تهران) استاد مدرسه طب دارالفنون، نخستین وزیر بهداری (صحیه و خیرات عمومی) ایران در کابینه کودتای سوم اسفند بود.
حسن وثوق (وثوق‌الدوله) (۱۲۵۲ ش - بهمن ۱۳۲۹) چند دوره نخست‌وزیر ایران بود. وی برادر احمد قوام (قوام‌السلطنه) بود.او در دوره دوم نخست وزیری‌اش (مرداد ۱۲۹۷ تا تیر ۱۲۹۹) پس از ۹ ماه مذاکرات محرمانه با انگلیسیها و دریافت ۲۰۰ هزار تومان رشوه ناگهان در ۱۸ مرداد ۱۲۹۸ طی اعلامیه‌ای خبر از انعقاد قراردادی فی‌مابین انگلیس و ایران معروف به قرارداد ۱۹۱۹ داد. بر اساس این قرارداد تمامی امورات کشوری و لشکری ایران زیر نظر مستشاران انگلیسی و با مجوز آنان صورت می‌گرفت.
حسین پیرنیا ملقب به مؤتمن‌الملک (۱۲۵۳ه. ش - ۱۳۲۶ه. ش)، دولتمرد اواخر دورهٔ قاجاریه، رئیس مجلس شورای ملی در دوره چهارم، نماینده ۶ دوره مجلس شورای ملی، و برادر حسن پیرنیا.در مدرسهٔ حقوق پاریس ادامهٔ تحصیل داد. پس از بازگشت به ایران به خدمت وزارت امور خارجه درآمد و در ۱۳۱۷، که مدرسهٔ علوم سیاسی دایر گردید .
حسین سمیعی معروف به ادیب‌السلطنه، ١٣٥٣دولتمرد، وکیل مجلس، سناتور و ادیب رشتی اواخر دوره قاجار و اوائل دوره پهلوی. او ریاست فرهنگستان ایران را برعهده داشت.
میرزا جهانگیرخان متولد ١٢٥٠ , معروف به جهانگیرخان شیرازی یا جهانگیرخان صور اسرافیل روزنامه نگار دوره مشروطیت ایران.
محمدعلی فروغی (۱۳۲۱ - ۱۲۵۴ ش) سرشناس به ذُکاءالملک، روشنفکر، مترجم، ادیب و سخن‌شناس، فلسفه‌نگار، روزنامه‌نگار، سیاستمدار، دیپلمات، نماینده مجلس، وزیر و نخست‌وزیر ایران بود. فروغی هم از فراماسونهای ایران شد.[۶۲]وی در ۱۲۸۶ شمسی در ۳۲ سالگی از بنیانگذاران لژ بیداری ایران بود و به مقام استاد اعظم با عنوان خاص چراغدار نائل شد اختلاف فروغی با مصدق و مدرس می‌گوید.
محمود آیرم (۱۲۵۵-۱۳۱۲ تهران) از افسران ارشد بریگاد قزاق و در ایران بود.او مدارس نظامی ایران و روسیه را طی کرد. او اولین افسر ایرانی است که با درجه‌ی سرتیپی به ریاست ستاد قزاقخانه رسید.
سیدحسن تقی‌زاده (۱۲۵۶ تبریز - ۱۳۴۸ تهران)، از رهبران انقلاب مشروطیت، از رجال سیاسی بحث‌انگیز معاصر و از شخصیت های علمی و فرهنگی ایران معاصر، در زمره کسانی است که جمعی به شدت هوادار و موافق، و مخالفانی از طیف‌های گوناگون دارد. وی مدتی رئیس مجلس سنای ایران بود.
میرزا محمدخان قزوینی (زاده ۱۱ فروردین ۱۲۵۶ خورشیدی - درگذشته ۶ خرداد ۱۳۲۸ خورشیدی)، معروف به علامه قزوینی، ادیب و پژوهشگر تاریخ و فرهنگ ایران بود.
علامه علی‌اکبر دهخدا (۱۲۵۷ تهران - ۷ اسفند ۱۳۳۴ تهران)، ادیب، لغت‌شناس، سیاستمدار و شاعر ایرانی و نیز مؤلف و بنیان‌گذار لغت‌نامه دهخدا بود.هم از تهران و هم از کرمان (به نشانهٔ حق‌شناسی مردم این ایالت از بابت مقالات صوراسرافیل) به نمایندگی مجلس انتخاب شد. دهخدا در سال‌های نهضت ملی شدن نفت به رهبری دکتر محمد مصدق، پشتیبان جدی او بود. در ماه‌های پیش از کودتای ۲۸ مرداد ۱۳۳۲ شایعه تشکیل شورای سلطنت و ریاست شورای دهخدا (در صورت پیروزی نهضت و اعلام جمهوری) بر سر زبان‌ها افتاد.
یونس استادسرایی مشهور به میرزا کوچک‌خان جنگلی (۱۲۵۷ - ۱۱ آذر ۱۳۰۰ هجری خورشیدی) مبارز انقلاب مشروطه و رهبر جنبش جنگل بود که در اعتراض به نقض تمامیت ارضی و استقلال ایران از سوی بیگانگان بعد از مشروطه قیام کرد.پس از ملاقات با نماینده شوروی در انزلی، مسیر جدیدی را دنبال می‌کند و این مقدمه‌ای بر تشکیل کمیته انقلاب و برقراری حکومت جمهوری می‌شود. هرچند تاریخ نشان داد که روحیات میرزا با افکار کمونیستی همساز بود و میرزا توانست با آنها کنار بیاید.در همین راستا در روز یکشنبه ۱۶ خرداد ۱۲۹۹ قوای جنگل با انتشار بیانیه‌ای تشکیل کمیته انقلاب ایران و تأسیس حکومت جمهوری شوروی سوسیالیستی ایران را اعلام نمود .
ابوالقاسم عارف قزوینی (۱۲۵۹ - ۱ بهمن ۱۳۱۲)، شاعر و تصنیف‌ساز ایرانی بود.عارف نیز با غزلهای خود به موفقیت مشروطیت کمک کرد!!
شیخ محمد خیابانی (۱۲۵۹ ش. ۱۲۹۷ / ه. ق. - ۱۲۹۹ ش. / ۱۳۳۸ ه. ق.) از روحانیون آزادی‌خواه تبریز در خامنه در نزدیکی تبریز متولد شد. خیابانی از فعالان سیاسی در دوره انقلاب مشروطه ایران بود. او در مجلس دوم به وکالت رسید و بعد از دورهٔ دوم ودر حین جنگ جهانی اول به تبریز رفت و قیام نمود و اقدام به تشکیل دولت آزادیستان نمود!
محمد ساعد مراغه‌ای (۸ اردیبهشت ۱۲۶۰، تفلیس یا مراغه - ۱۰ آبان ۱۳۵۲، تهران)، ملقب به ساعدالوزراء سیاستمدار ایرانی و دو دوره نخست‌وزیر ایران در زمان پهلوی دوم بود.
محمود جم (۱۲۵۹ در تبریز - ۱۹ مرداد ۱۳۴۸ در تهران)، دولتمرد ایرانی از اواخر دوران قاجار و نخست‌وزیر ایران در دورهٔ رضاشاه پهلوی بود.
حسین دادگر ملقب به عدل‌الملک در سال ۱۲۶۰ خورشیدی در تهران به دنیا آمد. ابتدا کار خود را در وزارت دادگستری آغاز کرد و بر اثر ارتباط صمیمانه با سیدضیاءالدین طباطبایی در کابینه وی به سمت معاون نخست وزیر برگزیده شد. چند سال بعد در کابینه محمدعلی فروغی به مقام وزیر کشور رسید.
محمد مصدق (۲۹ اردیبهشت یا ۲۶ خرداد ۱۲۶۱ - ۱۴ اسفند ۱۳۴۵)[۱][۲] سیاستمدار، دولتمرد، نمایندهٔ چند دوره مجلس شورای ملی، و نخست‌وزیر ایران در سال‌های ۱۳۳۰ (۲۸ آوریل ۱۹۵۱) تا ۱۳۳۲ (۱۹ اوت ۱۹۵۳) بود. او پس از قتل سپهبد حاج‌علی رزم‌آرا به نخست وزیری رسید.وی رهبر ملی شدن صنعت نفت ایران شناخته می‌شود،.
سید مصطفی عدل ملقب منصورالسلطنه (۱۲۶۱ در محلهٔ انگج تبریز - ۱۳۲۹ در تهران)حقوقدان و سیاستمدار ایرانی بود. وی از اولین اساتید حقوق ایران بود که در پی‌ریزی دادگستری نوین ایران در دوران رضاشاه از جمله تدوین قانون تجارت و قانون مجازات عمومی نقش مهمی را ایفا کرده و دو بار وزیر فرهنگ و دو بار وزیر دادگستری (عدلیه) در دوره پهلوی اول بود و همینطور ریاست صدمین دوره اجلاسیه شورای جامعه ملل را نیز عهده دار شد.
عبدالحسین تیمورتاش (زاده ۱۲۶۲ برابر با ۱۸۸۳ میلادی در بجنورد - درگذشته ۹ مهر ۱۳۱۲ برابر با ۳ اکتبر ۱۹۳۳ در تهران)، ملقب به سردار معززالملک و سردار معظم خراسانی، دولتمرد ایرانی دوره‌های قاجار و پهلوی بود. تیمورتاش از کسانی بود که در برانداختن قاجارها و برآوردن پهلوی‌ها کوشش بسیار کرد. در دوره رضاشاه نخستین وزیر دربار بود و نقش مهمی در سیاست خارجی ایران بازی کرد.
احمد بهمنیار، (۱۲۶۲–۱۳۳۴) روزنامه‌نگار، شاعر، محقق ایرانی و عضو پیوسته فرهنگستان ایران بود.از پیشگامان جنبش مشروطیت به‌شمار می‌رفت .
سپهبد احمد امیراحمدی (۱۲۶۳ - ۱۳۴۴ ش) نخستین سپهبد ایران در دوره رضاشاه بود. او از عوامل موثر در کودتای سوم اسفند بود و در طول حیات خود هشت بار وزیر جنگ، دو مرتبه وزیر کشور، پنج نوبت فرماندار نظامی تهران، دو بار فرمانده کل ژاندارمری و سال ها فرمانده لشکرهای لرستان و آذربایجان و ۱۶ سال عضو مجلس سنا بوده‌است.
رجبعلی منصور (۱۳۵۳ تفرش[نیازمند منبع] -۱۲۶۵)، ملقب به منصورالملک، سیاستمدار و دو دوره نخست‌وزیر ایران بود.
فیروز میرزا نصرت‌الدوله (۱۲۶۴، تهران - ۱۳۱۶، سمنان) فرزند شاهزاده عبدالحسین میرزا فرمانفرما و عزت‌الدوله دختر مظفرالدین شاه بود. وی در بیروت تحصیل کرد و از نوجوانی به کار سیاست پرداخت. او در جریان انعقاد قرارداد ۱۹۱۹ وزیر امور خارجهٔ کابینهٔ وثوق الدوله و یکی از سه امضاکنندهٔ قرارداد بود. با برآمدن رضاخان به او نزدیک شد و مدتی در حکومت رضاشاه وزیر بود.
محمدتقی بهار، ملقب به ملک‌الشعرا،١٢٦٥ شاعر، ادیب، نویسنده، روزنامه‌نگار و سیاستمدار معاصر ایرانی بود.در مجلس پنجم بهار در صف مخالفان جمهوری رضاخانی جای گزید و معتقد بود که موافقت سردارسپه با جمهوری، اسباب تردید مردم شده‌است و مردم نتیجه چنین جمهوری را دیکتاتوری رضاخان می‌بینند. بعدها بهار در این دوره خطر مخالفت با سردار سپه را دریافت و اشعاری ظاهراً در تحسین جمهوری سرود. در پایان دورهٔ ششم مجلس، با استقرار سلطنت رضاشاه، دیگر زمینه‌ای برای فعالیت سیاسی بهار وجود نداشت و او هوشمندانه از سیاست کناره گرفت.
اسماعیل آقا سیمیتکۆ یا اسماعیل آقا شکاک معروف به سمکو شکاک ١٢٦٦یکی از رهبران ایل شکاک در منطقه مرزی ایران و ترکیه بود. او با دولتهای روسیه، انگلستان، ترکیه و آلمان ارتباط نزدیک داشت. بارها در اواخر دوره قاجار و اوایل دورهٔ پهلوی با قوای دولتی زد و خورد کرد. وی علیه حکومت مرکزی رضاشاه پهلوی قیام نمود.
سید ضیاءالدین طباطبایی (تولد ۱۲۶۷ شیراز - درگذشته ۷ شهریور ۱۳۴۸ تهران) سیاستمدار ایرانی، شهردار تهران بین سال های ۱۳۰۰-۱۳۰۲ و نخست وزیر ایران در زمان احمدشاه قاجار، آخرین شاه دودمان قاجار بود. در کودتای ۱۲۹۹ همراه با رضاخان شرکت داشت و رئیس‌الوزرای ایران شد تا ۱۴ خرداد ۱۳۰۰ در این مقام بود و دوبار کابینه تشکیل داد.
سید ابوالحسن حائری‌زاده (۱۳۵۱–۱۲۶۷)، از سیاستمداران دوران مشروطه و نمایندهٔ مجلس شورای ملی از شهرستان‌های یزد، سبزوار و تهران بود.وی همچنین یکی از مؤسسان حزب دموکرات ایران به همراه قوام السلطنه بود.
میرزا محمد فرخی یزدی (تاج الشعرا) (۱۲۶۸ یزد - ۲۵ مهر ۱۳۱۸) شاعر و روزنامه‌نگار آزادی‌خواه و دموکرات صدر مشروطیت است. وی سردبیر نشریات حزب کمونیست ایران از جمله روزنامه طوفان بود. او همچنین نماینده مردم یزد در دوره هفتم مجلس شورای ملی بود و در زندان قصر کشته شد.
خدیجه افضل وزیری. (۱۲۶۸ - ۱۳۵۹) فعال حقوق زنان و روزنامه‌نگار ایرانی.
سید احمد حکم‌آبادی که بعدها نام خانوادگی کَسرَوی را برگزید، تاریخ‌نگار، زبان‌شناس، پژوهشگر، حقوقدان و اندیشمند ایرانی بود .وی تا آغاز نخست‌وزیری سردارسپه (رضا شاه پهلوی آینده) در آنجا بود. در این زمان معاضدالسلطنه وزیر عدلیه شده‌بود، وی کسروی را به تهران خواست و بدو پیشنهاد رفتن به خوزستان -که در آن زمان گرفتار شیخ خزعل بود- را داد. کسروی نیز شرط‌هایی برای پذیرش خوزستان به میان گذاشت که چون پذیرفته شد کسروی هم پذیرفت که به خوزستان راهی شود. پیش از رفتن برای نخستین بار بود که با رضاخان سردارسپه دیدار کرد. سردارسپه به کسروی سپرد که عدلیه‌ای برپا کند که از عدلیه انگلیس در آن سوی اروندرود برتری‌گیرد.
مرتضی‌قلی بیات ملقب به سهام‌السلطان (۱۲۶۹ - ۱۳۳۷) سیاستمدار، وزیر، وزیر مشاور و مدتی نخست‌وزیر ایران بود.
رضا حکمت ملقب به سردار فاخر (۱۲۶۹ تهران - ۱۳۵۶ تهران) سیاست مدار دوره قاجار و پهلوی، پنج دوره رییس مجلس شورای ملی و برای مدت کوتاهی نخست وزیر ایران بود.
کلنل محمدتقی خان پسیان (۱۲۷۰ تبریز - ۱۳۰۰ ش قوچان) از نظامیان اواخر دورهٔ قاجاریه و اولین ایرانی بود که دوره آموزش خلبانی دید.کشمکش میان کلنل و قوام شروع شد. قوام‌السلطنه نجدالسلطنه را به حکومت خراسان گمارد. اما کلنل که از حکومت قوام‌السلطنه بیمناک شده بود به فکر طغیان افتاد و مصمم گردید که خود زمام امور خراسان را در دست بگیرد. او نیز مستقلاً به حکومت پرداخت و حتی حزب ملی به کمک او در خراسان تشکیل شد.
ابوالحسن فروغی (۱۲۷۰ در تهران - ۱۳۳۸ در تهران) ادیب، فیلسوف و سیاستمدار ایرانی‌ست. او فرزند محمدحسین فروغی و برادر محمدعلی فروغی است. فروغی از مؤسسین مدرسه عالی دارالمعلمین بود.
عبدالقدیر آزاد (۱۲۷۰[۱] یا ۱۲۷۲[۲] هجری خورشیدی در سبزوار – ۱۳۵۲) روزنامه‌نگار، سیاستمدار، نمایندهٔ مجلس شورای ملی و از اعضای گروه اپوزیسیون بود.
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر